Հոկտեմբեր՝ 11-րդ դաս.

11-2 Նախագծի  անվանումը՝   <<Ածաջրածիններ՝  CnHm>>       

Նախագծի  ենթաթեմաները՝ 

• Ածաջրածինների  դասակարգումը՝ հագեցած, չհագեցած և արոմատիկ  ածխաջրածինների
• Հագեցած  ածխաջրածիններ՝ ալկաններ  և  ցիկլոալկաններ
• Չհագեցած  ածխաջրածիններ՝ ալկեններ, ալկիններ, ալկադիեններ
• Ածխաջրածինների իզոմերիան և անվանակարգը
• Ածխածնի  ատոմի  հիբրիդացման  վիճակները  ալկաններում, ցիկլոալկաններում, ալկեններում, ալկիններում,ալկադիեններում  և արոմատիկ  ածխաջրածիններում
• Ածխաջրածինների ստացումը  լաբորատորիայում  և  արդյունաբերության  մեջ
• Ֆիզիկաքիմիական  հատկություններ  և  կիրառումը:

Նախագծի  հիմնավորումը. Կիրառական օրգանական քիմիայում կարևոր դեր են կատարում չհագեցած միացությունները: Այն միացությունները, որոնք պարունակում են կրկնակի կամ եռակի կապեր, բացառությամբ արոմատիկ միացությունների, կոչվում են չհագեցած: Դրանց թվին են դասվում` ալկենները, ալկինները, ալկադիենները, պոլիեննները: Չհագեցած միացությունները ժողովրդական տնտեսության մեջ ունեն մեծ կիրառություն: Նրանց հիմքի վրա սինթեզվում են այնքան անհրաժեշտ նյութեր, ինչպիսիք են կաուչուկները, սինթետիկ թելանյութերը, պլաստմասսաները և շատ ու շատ օրգանական նյութեր:

Նպատակը.Սովորողներին օգնել պատկերացում կազմել օրգանական քիմիայի ամենակարևոր բաժիններից մեկի չհագեցած միացությունների քիմիայի մասին և ստացած գիտելիքները կիրառել հետագայում:

Նախագծի խնդիրները.Վերը նշված նպատակին հասնելու համար առարկայի հաղորդման ժամանակ լուծվում են հետևյալ խնդիրները.

• վերլուծել չհագեցած միացությունների տարբեր խմբերի կառուցվածքը օրգանական քիմիայի, ինչպես տեսական, այնպես էլ գործնական նորագույն հայտնագործությունների հիման վրա
• մեծ ուշադրություն դարձնել թեմաների դասավանդման նորագույն մեթոդներին
• սովորողների ուշադրությունը սևեռել չհագեցած միացությունների բնագավառում նորագույն հայտնագործություններին և նրանց կիրառմանը տնտեսության մեջ
• թեմաների ուսունասիրման ընթացքում ուշադրություն դարձնել սովորողների աշխարհայացքային պատկերացումների ձևավորմանը:

Գիտելիքի  ստուգում՝  Ամփոփիչ թեստ-1 <<Օրգանական  նյութերի  կառուցվածքի  տեսություն, ալկաններ,                                                               ցիկլոալկաններ>>

  1. Օրգանական նյութերի  հոմոլոգիական  շարքում  յուրաքանչյուր  անդամի  մեկ  մոլեկուլի  զանգվածը  քանի՞  զ.ա.մ.-ով  է  փոքր  հաջորդ  անդամի  մեկ  մոլեկուլի  զանգվածից.

1)   2                           2)  3                          3)  14                                4)  6

 2.  Ինչո՞վ են  իրարից  տարբերվում  օրգանական  միացությունների  հոմոլոգները.

1)   ունեն նույն ֆիզիկական հատկությունները

2)   ունեն նույն քիմիական բանաձևը

3)   իրարից տարբերվում են մեթիլենային խմբերի թվով

4)   իրարից տարբերվում են քիմիական հատկություններով:

 3. Ածխաջրածնի մոլեկուլում  ածխածին  տարրի  զանգվածային  բաժինը  80 %  է:  Որքա՞ն  է  այդ  նյութի  մոլեկուլում  ատոմների  գումարային  թիվը.

1)   8                          2)  11                        3)  5                                  4)  12

4.  Քանի՞ երրորդային  ածխածնի  ատոմ  է  առկա   2,4-դիմեթիլ-3-իզոպրոպիլհեքսանում.

 1)   2                          2)  3                        3)  4                                    4)  6

5.  Ո՞րն  է  մոլեկուլում  միայն  առաջնային  և  երրորդային  ածխածնի  ատոմներ  պարունակող  ալկանի  անվանումը, եթե  դրա  մոլեկուլում  առաջնային  ածխածնի  ատոմների  թիվը  երկու  անգամ  մեծ  է  երրորդային  ածխածնի ատոմներից.                                                                                                                                                    1)  2-մեթիլբութան

2) 2,3-երկմեթիլբութան

3)  2,3-երկմեթիլպենտան

4)  2-մեթիլպենտան

6. Համապատասխանեցրե′ք   նյութերի  բանաձևերը   և  իզոմերները  թիվը.

Բանաձև	Իզոմերների  թիվ
1)      C4H10   2)      C3H8 3)      C5H10 4)      C6H14	ա)  2 բ)  4 գ)  5 դ)  1

Ո՞ր  շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.                                                                                                 1)  1դ, 2ա, 3բ, 4գ             2)  1ա, 2բ, 3գ, 4դ                3)   1ա, 2դ, 3գ, 4գ           4)  1ա, 2բ, 3բ, 4բ

 7.  Ո՞ր նյութերի  մոլեկուլներն  են  պարունակում միայն   sp³  հիբրիդացված  ածխածնի  ատոմներ.

       ա) էթանոլ,      բ) էթիլեն,      գ)  մեթիլքլորիդ,      դ) մեթան,        ե) ացետիլեն,       գ)  պրոպանալ

1)  ա, բ, գ                  2)  ա, գ, դ                      3)    բ,դ,ե                                4)  բ, գ, զ

8. Որքա՞ն է  2-քլորպրոպանից  Վյուրցի  ռեակցիայով  ստացված  միացության  մեկ  մոլեկուլում   σ-կապերի  թիվը.           1)   19               2)   21                        3)   14                              4)    16

9.  Համապատասխանեցրե′ք  հիբրիդացման  տեսակը և հիբրիդային  օրբիտալում  s-օրբիտալի   մասնաբաժինը (%).

Հիբրիդացման  տեսակ	s-օրբիտալի  մասնաբաժին (%)
1)      sp3    2)      sp2 3)      sp	ա)  25 բ)   50 գ)   33,33 դ)   70

Ո՞ր  շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.

1)  1ա, 2դ, 3բ                  2)  1բ, 2ա, 3դ                  3)   1բ, 2գ, 3ա                4)  1ա, 2գ, 3բ

10. Ալկանի մոլեկուլը  պարունակում է առաջնային և չորրորդային  ածխածնի  համապատասխանաբար  9  և  3  ատոմ:  Ո՞րքան  է երրորդային  ածխածնի  ատոմների  թիվը  ալկանում, եթե  նրա  մոլեկուլում երկրորդային  ածխածնի  ատոմներ  չեն  պարունակում.                                                                                                                                           1) 1                               2)  3                                   3)  2                                 4)  4

11.  Ո՞րքան է  գազային  խառնուրդի  հարաբերական  խտությունն  ըստ  էթանի, որը  ստացվել  է  քացախաթթվի  և  կարագաթթվի  նատրիումական  աղերի  հավասարամոլային  խառնուրդը  չոր  նատրիումի  հիդրօքսիդի  հետ  շիկացնելիս.                                                                                                                                                                              1) 1                            2)   1,23                                3)  1,5                                4)  2

12.  Որոշակի ծավալով  ալկանի  և  այրման  համար  անհրաժեշտ  թթվածնի  խառնուրդը պայթեցնելուց  և  ջրային  գոլորշիները  խտացնելուց  հետո  ծավալը  կրճատվել  է  2  անգամ:  Ո՞րքան  է  ալկանի  մոլեկուլում  ածխածնի  sp³  հիբրիդային  օրբիտալների  թիվը.                                                                                                                            1) I6                             2)  8                                     3)  12                                  4)  4

13. Ալկանների հոմոլոգիական շարքի  միմյանց  հաջորդող  անդամների  2 : 3  մոլային  հարաբերությանբ  խառնուրդում  ածխածնի  ատոմների  մոլային  բաժինը  28,125 %  է:  Քանի՞ մոլ  ատոմ  ջրածին  է  պարունակվում  ալկանների 10 մոլ  խառնուրդում.                                                                                   1) 52                         2)  108                        3)  72                                    4)  92

14. Համապատասխանեցրե´ք մանրաթելի  տեսակը  և  անվանումը.

Տեսակ	Անվանում
ա)  բուսական բ)  կենդանական գ)  հանքային դ)  արհեստական	1)   բուրդ      2)   բամբակ    3)   կապրոն    4)    ասբեստ

Ո՞ր  շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.

1)  ա2, բ1, գ3, դ4                                       3)   ա4,  բ1, գ2, դ3

2)  ա2, բ1, գ4, դ3                                       4)  ա4, բ2, գ1, դ3

15. Ի՞նչ ծավալով (մ³,ն.պ.)  օդ  է  անհրաժեշտ  3 : 1  ծավալային  հարաբերությամբ  բութանից  և  պրոպանից  կազմված  80 մ³  գազային  խառնուրդն  այրելու  համար.      1)    325                                         2)  650                                           3)  1500                                    4)  2450

16. Ածխածնի (II) օքսիդի և  մեթանի  50 դմ³  խառնուրդը  պայթեցրել  են  60 դմ³  թթվածնի  հետ: Սկզբնական  պայմանների  բերելուց  հետո  ընդհանուր  ծավալը  կազմել  է  70 դմ³: Որքա՞ն  է  մեթանի  ծավալային  բաժինը (%) ելային  խառնուրդում.

1) 60                                     2)  40                                             3)    50                                          4)  20

17.  Ի՞նչ ծավալով (լ,ն.պ.)  ածխածնի(IV) օքսիդ  է  արտանետվում  մթնոլորտ  1,75-ական  գրամ   զանգվածով  200  օգտագործված  պոլիէթիլենային  փաթեթների  այրումից.                                                                                                                                                                                           1) 560                                     2)  343                                           3)    650                                       4)  75

18.  101,3 կՊա  ճնշման  պայմաններում  գազը  գրավում  է  22 մ³  ծավալ:  Որքա՞ն  կլինի  այդ   գազի  ծավալը (մ³)  նույն  ջերմաստիճանում  և  202,6 կՊա  ճնշման  պայմաններում.

 1)   4                                       2)  11                                              3)    3                                           4)  6

19.  Օրգանական միացության  1,5 գրամն  այրելիս  ստացվել  են  2,2 գ ածխածնի(IV) օքսիդ և 0,9 ջուր: Որքա՞ն  է  միացության  բանաձևում  ատոմների  գումարային  թիվը, եթե  միացության   գոլորշիների  խտությունն  ըստ  ջրածնի  45  է.

1)  4                                       2)  8                                              3)    12                                          4)  7

20. Ի՞նչ զանգվածով (գ)  մեթանում  կպարունակվի  նույնքան  ատոմ, որքան  9 գ ջրում.

  1) 4,8                                  2)  8,3                                            3)    3,6                                         4)  6,4

 21. Ո՞ր եղանակով  են  մեկ  փուլով  արդյունաբերության  մեջ  քացախաթթու  ստանում.

1)  կալցիումի  կարբիդի  հիդրոլիզով

2)  ալյումինի  կարբիդի  հիդրոլիզով

3)  բութանի  կատալիտիկ  օքսիդացումով

4)  բութանի  ջերմային  կրեկինգով:

22. Համապատասխանեցրե′ք ալկանի քիմիական  բանաձևը  և  մանգանի(II) աղերի առկայությամբ  դրա  կատալիտիկ  օքսիդացումից  ստացված  կարբոնաթթվի հարաբերական  մոլեկուլային  զանգվածը` M_r – ը.

Ալկանի  բանաձև	Կարբոնաթթվի  Mr
ա) C6H14 բ) C2H6 գ) C36H74 դ) C4H10	1)  74 2)  60 3)  88 4)  46 5)  284

Ո՞ր  շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.

1)  ա1, բ4, գ5, դ2                             2)   ա1, բ4, գ5, դ4                    3)   ա1, բ4, գ3, դ2                    4)  ա2, բ4, գ5, դ2

23. Ո՞ր ցիկլոալկանը  կստացվի   4-մեթիլ-1,4-երկբրոմպենտանի  և  մետաղական  նատրիումի   տաքացումից.

1)  1,1-երկմեթիլցիկլոբութան                                                3)   1,3-երկմեթիլցիկլոբութան

2)  1,2-երկմեթիլցիկլոբութան                                               4)   մեթիլցիկլոպենտան

24. Փոխարկումների հետևյալ  շղթայում  ո՞ր  նյութերն  են  ալկաններ.

C₆H₁₄  ^{համաչափ  կրեկինգ} ›  A   ^{դեհիդրում} ›  B  ^{հիդրոբրոմացում} › C   ^Na,t › D

 1)    A,D                                         2)  B,C                                       3)  A,B                                    4)  C,D

25. Ո՞ր գազն  ավելացնելով  մեթանի  և  ածխաթթու  գազի  հավասար  ծավալներից  կազմված  խառնուրդի  վրա`  խտությունը  ըստ  ջրածնի.

ա)  կմեծանա  և  բ)  կփոքրանա: Բերեք  առնվազն  երկու օրինակ` յուրաքանչյուր  դեպքում:

26. Որքա՞ն է  մեթանի  և  պրոպանի  հավասարամոլային  խառնուրդի  հարաբերական   խտությունն  ըստ  էթանի.                                                   1)  2                                                2)  3                                             3)    1                                  4)  4

27. Պարզ նյութերից  մեթանի  ստացման  ռեակցիայի  արդյունքում  հաստատված   հավասարակշռային  խառնուրդում  մեթանի  ծավալային  բաժինը  60 % է:  Որքա՞ն  է  ջրածնի   փոխարկման  աստիճանը (%).

1) 75                                                  2)  60                                         3)    30                                 4)  80

28. Այրել են  պրոպանի  և  թթվածնի  700 մլ  խառնուրդը: Ջրային  գոլորշին  հեռացնելուց  հետո,  գազային խառնուրդի  ծավալը  դարձել  է  400 մլ (ծավալները  չափված  է  միևնույն  պայմաններում):  Որքա՞ն  է թթվածնի ծավալային  բաժինները ելային և վերջնական գազային խառնուրդներում(%):

           1)   53 և  46                                    2)  86 և 25                                3)  63  և 58                            4)  25 և  86

29.Հաստատե′ք կամ  հերքե′ք պնդումների  ճշմարտացիությունը  ածխաջրածինների  կառուցվածքի   և  բաղադրության  վերաբերյալ.

1. C_nH_2n+2 բաղադրությամբ  ածխաջրածնի  մոլեկուլում  ատոմների  գումարային  թիվը  միշտ  մեկով  մեծ  է  նրանում  առկա  կովալենտային  կապերի  թվից:
2. C_nH_2n+2 ընդհանուր բանաձև  ունեցող ածխաջրածնի  մոլեկուլում C-C  կովալենտային  կապերի թիվը  միշտ  հավասար  է  n-ի:
3. C₄H₁₀  բանաձևն  ունեցող   ալկանի  մոլեկուլում  առկա  է  առաջնային  ածխածնի  մեկ  ատոմ:
4. C₃H₈  բանաձևն  ունեցող  ալկանի  մոլեկուլում  առկա  է  առաջնային  ածխածնի  երկու  ատոմ:
5.   Կողմնային  շղթա  չունեցող  C_nH_2n  ընդհանուր  բանաձևն  ունեցող  ցիկլոալկանի  մոլեկուլում  C-C  կովալենտային  կապերի  թիվը  միշտ  հավասար  է  n-ի:
6.  Երրորդային  ածխածնի  երկու  ատոմ  պարունակող  պարզագույն  ալկանի  մոլեկուլում   առկա  են  առաջնային  ածխածնի  վեց  ատոմ:

	1	2	3	4	5	6
Ճիշտ  է
Սխալ  է
Չգիտեմ

30. Բնական գազը  պարունակում  է  ըստ  ծավալի  87 % մեթան, 3% ածխածնի (IV) օքսիդ  և   չայրվող    խառնուկներ:  13,44 լ (ն.պ.)  ծավալով  բնական  գազի  այրումից  գոյացած  գազային  խառնուրդն  անցկացրել  են  կրաջրի  ավելցուկով: Որքա՞ն  է  գոյացած  նստվածքի  զանգվածը(գ):  

31. Պայթեցրել են  մեթան, արգոն  և  ավելցուկով  թթվածին  պարունակող  20 մլ  գազային    խառնուրդը,  որի  խտությունն  ըստ  ջրածնի  14,6  է: Համակարգը  սկզբնական  պայմանների    բերելուց  հետո  մնացել  է  10  մլ  գազ:

ա)  Ի՞նչ  ծավալով  թթվածին (մլ)  է  պարունակում  ելային  խառնուրդը:

բ)  Որքա՞ն  է  արգոնի  ծավալային  բաժինը (%) վերջնական  խառնուրդում:

32. 1 մոլ ածխաջրածինն  այրելիս  ստացվել  է  2  մոլ  CO₂  և  3  մոլ  H₂O: 

       ա)    Որքա՞ն  է  ածխաջրածնի  մոլեկուլում  բոլոր  ատոմների  գումարային  թիվը:

      բ)     Որքա՞ն  է  2 մոլ ածխաջրածնի այրման  համար  անհրաժեշտ  օդի  ծավալը (լ):

33. Ալկանի մեկ  մոլի  այրումից  առաջանում  է  7  մոլ գազագոլորշային  խառնուրդ:

    ա)    Քանի՞  ատոմ  է  առկա  ածխաջրածնի  մեկ  մոլեկուլում:

    բ)   Ի՞նչ  ծավալով (լ,ն.պ.) օդ  կծախսվի  այդ  ածխաջրածնի  մեկ  մոլը  լրիվ  այրելու  համար:

34. Թթվածնի մթնոլորտում  1 մոլ  սահմանային  ածխաջրածնի  այրումից   գոյանում  է  5 մոլ  գազագոլորշային  խառնուրդ: 

ա)  Որքա՞ն  է  ածխաջրածնի  մոլեկուլում  պրոտոնների  թիվը:

բ)  Որքա՞ ն  է   H₂O₂  այն  զանգվածը (գ), որի  քայքայումից  կստացվի 1 մոլ  ածխաջրածնի այրման  համար  անհրաժեշտ  թթվածինը:

 35. Որպես  էներգիայի  այլընտրանքային  աղբյուր  ներքին  այրման  շարժիչների  համար  վերջին  տարիներին  աստիճանաբար  կիրառություն  է  գտնում  ջրածինը:

     ա)  Քանի՞  անգամ  է  ջրածնի  ջերմատվությունը (կՋ/գ)  մեծ  բենզինի`(հեպտանի)  ջերմատվությունից, եթե  5 գ  ջրածնի  այրումից  անջատվում  է                    645  կՋ, իսկ 10 գ հեպտանի  այրումից`430 կՋ  ջերմություն:

     բ)  Երկու  մոլ  հեպտանի  այրման  համար  ծախսված  թթվածնի  զանգվածը  քանի՞ անգամ  է  մեծ  մեկ  մոլ  ջրածնի  այրման  համար  ծախսված                    թթվածնի  զանգվածից:

36. Ալկանների հոմոլոգիական  շարքի առաջին անդամը  լույսի  առկայությամբ  քլորի  հետ  1:4  մոլային  հարաբերությամբ  ռեակցիայի  մեջ  մտնելիս  ստացվում  է  հեղուկ նյութ  և  գազ:  

ա)  Որքա՞ն  է  հեղուկի  մոլային  զանգվածը(գ/մոլ):   

բ)  Որքա՞ն  է  գազի  ջրային  լուծույթի  և  բերտոլեի աղի փոխազդեցությունից  գոյացող  գազի  մոլեկուլում կովալենտային կապերի թիվը:

գ)  Ի՞նչ  զանգվածով (գ) ացետիլեն  կարելի է ստանալ 56 լ սկզբնական ալկանից 80% ելքով:  

37. Ալկանների հոմոլոգիական  շարքում  իրար  հաջորդող  երկու  անդամների  մեկական  մոլեկուլներում պրոտոնների գումարային  թիվը 18-ով մեծ է              նեյտրոնների գումարային թվից:

     ա)  Որքա՞ն  է  փոքր  մոլային  զանգվածով  ալկանի  մոլեկուլում  C – H  կապերի  թիվը:

    բ)  Որքա՞ն  է  մեծ  մոլային  զանգվածով  ալկանի  մոլեկուլում  C — C  կապերի  թիվը:

    գ)  Ի՞նչ  զանգվածով (գ)  նստվածք  կառաջանա  ալկանների 0,448 լ (ն.պ.)  հավասարամոլային  խառնուրդի  այրումից  գոյացած  գազը  կալցիումի                  հիդրօքսիդի  ավելցուկ  պարունակող   ջրային  լուծույթի  մեջ  անցկացնելիս:

 

 

 

Реклама

 

Հոկտեմբեր՝ 10-րդ դաս.

10-2 Նախագծի  ենթաթեման`   Մաքուր  նյութեր  և խառնուրդներ: Համասեռ  և  անհամասեռ  խառնուրդներ: Խառնուրդներից  մաքուր  նյութերի ստացումը  տարբեր  ֆիզիկական  եղանակներով (թորում, զտում, շոգիացում-բյուրեղացում, պարզվածքազատում,  բաժանիչ  ձագարով, մագնիսի  ներգործությամբ, ցենտրիֆուգում):         Գիտելիքի  ստուգում`թեստ- 1 

Անհատական  ուսումնական  նախագծեր և  ինքնուրույն  գործնական  աշխատանքներ՝ 

• Մաքուր  նյութերի ստացումը  և  մաքրության  հիմնավորումը` խտության, հալման  կամ  եռման  ջերմաստիճանով:
• Տարբեր  ֆիզիկական  եղանակներ  կիրառելով ստանալ  թորած  ջուր, էթիլսպիրտ, ացետոն, կերակրի  աղի  բյուրեղիկներ:
• Քիմիական փոխարկումներով ստանալ պղնձի(ll) քլորիդի բյուրեղներ` առնվազն  երկու  տարբեր  եղանակներով (առաջադրանքը  օժտված սովորողների  համար):                                                                                      Գիտելիքի  ստուգում`թեստ- 1    Քիմիայի  հիմնական  հասկացությունները                                  Յուրաքանչյուր  առաջադրանքը  0,5  միավոր  է                                                                                                     

1. Ո՞ր շարքում  են  տարրերը  ներկայացված  ըստ  երկրակեղևում  դրանց  տարածվածության  նվազման.

               1)  ալյումին, թթվածին, սիլիցիում, երկաթ                   3) թթվածին, սիլիցիում, ալյումին, երկաթ                                                                                        

              2) սիլիցիում, թթվածին, ալյումին, երկաթ                    4) թթվածին, ալյումին, երկաթ, սիլիցիում

2. Ո՞րն է  երկրակեղևում  առավել  տարածված  մետաղը.                                                                                                                         1)  ալյումին                                      2) պղինձ                                     3)  երկաթ                           4) մագնեզիում

3. Ո՞րն  է  Տիեզերքում  ամենատարածված  տարրը.

1)  թթվածինը                            2) ջրածինը                                 3)  ածխածինը                   4)  ազոտը

4. Ո՞ր շարքում  է  գրված  միայն ֆիզիկական մարմիններ.                                                                                                                                         1)  գիրք,  մեխ, ալյումին, ազոտ
     2)  սեղան, գրիչ, տետր, մատանի
     3)  երկաթ, քանոն, ոսկի, թթվածին
    4)  պղինձ, ջուր, արծաթ, մեթան
5. Ո՞ր շարքում է գրված ֆոսֆոր, թթվածին, ածխածին, երկաթ և ազոտ քիմիական տարրերի նշանները.
   1) F, C, P, Si, Na
   2) O, C, Li, K, Ba
   3) P, O, C, Fe, N
   4) K, Na, P, Fe, C
6. Երկրագնդի կեղևում  թթվածնի  և  սիլիցիումի  զանգվածային  բաժինները  հավասար  են  0,48    և  0,28, համապատասխանաբար: Երկրակեղևում  թթվածնի  ատոմների  թիվը  քանի՞ անգամ   է  մեծ  սիլիցիումի ատոմների  թվից.           1)   2                     2) 2,5                          3) 3                            4) 4
7. Որքա՞ն է  C, H, O, N, P, S  կենսածին  տարրերի  պարունակությունը կենդանի  օրգանիզմում  ըստ  զանգվածի ( %).      1)  24 %                          2)   97%                             3)  76 %                    4)  62%
8. Ո՞ր մեծությունը  կամ  հատկանիշը  կարող  է  փոփոխվել  քիմիական  ռեակցիաների          ընթացքում.                                              ա) մոլեկուլների  թիվը,          բ)  ատոմների  թիվը,         գ)  նյութի  բնույթը,                 դ)  նյութերի  գումարային  զանգվածը,      ե)  նյութերի  գույնը.             1)  բ,գ,դ                              2)  ա,գ,ե                                   3)  ա,բ,ե                                         4)  բ,գ,դ

9. Ո՞ր շարքում  են  նյութերը  ներկայացված  ըստ  մարդու  օրգանիզմում  դրանց     զանգվածային   բաժնի  նվազման.      1)  ածխաջրեր, ջուր, սպիտակուցներ, ճարպեր                                                                                                                                                     2) սպիտակուցներ, ջուր, ճարպեր, ածխաջրեր                                                                                                                                                     3) սպիտակուցներ, ածխաջրեր, ջուր, ճարպեր                                                                                                                                                                   4)  ջուր, սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր

             10.  Ո՞ր շարքում են  չվերականգնվող  բնական  պաշարների  անվանումները.

               1)   բնական  գազ, անտառային  ծածկույթ, օդ, ջուր                                                                                                                                                                                 2)  մաքուր  ջուր, բերրի  հող, նավթ, ածուխ                                                                                                                                                                             

                3)  բույսեր, կենդանիներ, մետաղներ, օդ

               4)  մետաղներ, բնական  գազ, ածուխ, նավթ

 

11. Քանի՞ քիմիական տարր  է  առաջացնում  հետևյալ  պարզ  նյութերը` թթվածին,  կարբին, սև  ֆոսֆոր,  օզոն,  ալմաստ,  կարմիր  ֆոսֆոր,  ֆուլերեն,   գրաֆիտ,   սպիտակ   ֆոսֆոր.

                 1)  9                     2)  3                         3)  4                     4)  5

 

12. Ո՞ր քիմիական տարրի  ատոմներն  են  մտնում  թվարկված  բոլոր  նյութերի  բաղադրության    մեջ. նատրիումի  պերօքսիդ, օզոն, ածխածնի(IV) օքսիդ, քլորակիր, ծծմբական  անհիդրիդ,     ազոտական  թթու, ածխաթթու.

           1)    ծծումբ                    2)  քլոր                            3)  թթվածին                          4)  ածխածին

13. Քանի՞ բարդ  նյութ  է  գրված  հետևյալ  շարքում` ջրածին,  թթու,  գլյուկոզ,  ազոտ,   օսլա,   ացետիլեն,  երկաթ, ածխաթթու գազ,  սպիտակուց,  աղ,  բութան, օզոն,  քրոմի  օքսիդ, կաուչուկ.                                                     1)  5                      2)   7                               3)  8                                     4)   10

14. Թվարկված   երևույթներից   ո՞րը   ֆիզիկական  չէ.
    1) Ճոճանակի շարժումը                                       3)   մեքենայի ընթացքը                                                  2) փայտի այրումը                                               4)  երկրագնդի պտույտը արեգակի շուրջ

 

15. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք  են  քիմիական.

        ա)  հեղուկ  օդից  ազոտի  ստացումը                                      ե)  երկաթի  ժանգոտումը

բ)  մագնեզիումի  այրումը  թթվածնում                                  զ)  նավթի  թորումը

գ)  յոդի  սուբլիմացումը                                                              է)  նավթի  կրեկինգը

դ)  սոդայի  փոխազդեցությունը  աղաթթվի  հետ

        1)  ա, բ, գ, դ                             2)   բ, դ, ե, է                             3)  բ, դ, ե, զ                        4)  ա, բ, գ, զ

16. Նշված նյութերից ո՞րն  է  սենյակային  ջերմաստիճանում  գտնվում  հեղուկ  վիճակում.
    1) աղ
    2) սնդիկ
    3) շաքարավազ
    4) երկաթ
17. Համապատասխանեցրե´ք նյութի հատկությունները  և  անվանումը.

Հատկություններ	Անվանում
ա)  բնորոշ  հոտով  թափանցիկ  հեղուկ բ)   ջրում լուծվող  սպիտակ  պինդ  նյութ գ)  մետաղական  փայլով  պինդ գունավոր  նյութ դ)  ջրում  քիչ  լուծվող անհոտ, անհամ  գազ	1)   կավիճ 2)   սախարոզ 3)   քացախաքքու 4)   թթվածին 5)   յոդ 6)   քլոր

Ո՞ր շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.

1)  ա3, բ2, գ5 , դ4                                                    3)   ա3, բ2, գ5 , դ6

2) ա3, բ1, գ6 , դ4                                                    4)   ա6, բ1, գ5 , դ3

18. Ո՞ր խառնուրդների  բաղադրիչները  կարելի  է  բաժանել  թորման  եղանակով.

ա)  շաքարի  և  կերակրի  աղի  ջրային  լուծույթի

բ)   ամոնիումի  նիտրիտի  ջրային  լուծույթի

գ)   ացետոնի  ջրային  լուծույթի

դ)   ացետոնի  սպիրտային  լուծույթի

ե)  քացախաթթվի  ջրային  լուծույթի

զ)  նավթի

1)  ա,բ,գ,դ                                     2)  բ,գ,դ,ե                               3)  ա,բ,ե,զ                                   4)  գ,դ,ե,զ

19. Համապատասխանեցրեք խառնուրդը  և  դրա  բաղադրիչների  բաժանման  եղանակը.

Խառնուրդ	Բաժանման  եղանակ
ա) բենզոլ  և  ացետոն բ) բարիտաջուր գ) երկաթի  և  ցինկի  փոշիներ դ) աղ  և  ավազ	1)  բյուրեղացում   2)  մագնիսի  ազդեցություն   3)  թորում   4)  լուծում, զտում  և  գոլորշացում   5)  գոլորշացում

 Ո՞ր  շարքի  բոլոր  պատասխաններն  են  ճիշտ.

  1)  ա1, բ2, գ3, դ4               2)  ա4, բ1, գ5, դ3                      3)  ա3, բ5, գ2, դ4                4)  ա3, բ4, գ2, դ1

20. Ո՞ր խառնուրդների  բաղադրիչները  կարելի  է  բաժանել  շոգիացման  եղանակով.

 ա)  աղաթթվի

 բ)  կերակրի  աղի  ջրային  լուծույթի

 գ ) ամոնիումի  հիդրօքսիդի ջրային  լուծույթի

 դ) կալիումի  յոդիդի  սպիրտային  լուծույթի

 ե) քացախաթթվի  ջրային  լուծույթի

 զ) սպիրտի  ջրային  լուծույթի                                                                           

1)  ա,բ, զ                                 2)  գ, դ                                    3) ա, ե, զ                                4)  բ, դ      

10-3 Նախագծի անվանումը՝  Ատոմի  կառուցվածքը: Քիմիական  տարրերի  պարբերական  օրենքը  և    համակարգը 

 

Հոկտեմբեր՝ 9-րդ դաս.

7,8- րդ  դաս-ում անցածի կրկնողություն՝  Ֆիզիկական  և  քիմիական  երևույթներ:Քիմիական  տարրերի  պարբերական  օրենքը և համակարգը: Ատոմի բաղադրությունը և էլեկտրոնային  թաղանթի կառուցվածքը: Ատոմի  հատկությունները՝ ատոմի շառավիղ,իոնացման  էներգիա, խնամակցություն  էլեկտրոնի  հանդեպ,հարաբերական էլեկտրաբացասականություն, վալենատականություն  և  օքսիդացման  աստիճան: Նյութի հատկությունները,բաղադրությունը  և կառուցվածքը:Նյութաքանակ՝ մոլ, զանգված, մոլային զանգված, մոլային ծավալ:Քիմիական  կապի  տեսակները:

Դաս  5. Գործնական  աշխատանք 4 — Լաբորատոր  փորձեր՝ <<Ֆիզիկական  և  քիմիական  երևույթներ: Քիմիական  ռեակցիայի  տեսակները՝ միացման, քայքայման, փոխանակման,տեղակալման, ջերմանջատիչ և ջերմակլանիչ, վեր-օքս  և  ոչվեր-օքս >>:

Դաս  6.   Քանակական  օրենքները  քիմիայում՝

 

Սեպտեմբեր՝ 10-րդ դաս.

10-1  Նախագծի  անվանումը՝   Մարդկությանը հուզող հիմնախնդիրները: Քիմիա  գիտության դերը                                                                                    հիմնախնդիրների  լուծման գործում  

Նախագծի  կարճ  բովանդակությունը՝  Էներգետիկ, առողջապահական, խմելու ջուր, էկոլոգիապես մաքուր սնունդ, մաքուր                                                        օդ, հագուստ, շինանյութեր, պարարտանյութեր և այլն: Քիմիայի տեսական,                                                                  գործնական և կիրառական գիտություն լինելու հանգամանքը որպես տնտեսության                                                        զարգացման կարևորագույն գործոն: Առողջ ապրելակերպի սկզբունքները և                                                                  սովորողի օրվա, շաբաթվա, ամսվա աշխատակարգը:                           

Նախագիծը  իրականացնելու  համար  անհրաժեշտ  ժամանակը՝  4 ժամ

 Թեմայի  հիմնավորումը,  նպատակը՝

• ծանոթացում միմյանց, ծրագրի, աշխատակարգի հետ
• անկաշկանդ զրույցի ձևով ‹‹ստուգել›› սովորողների պատրաստվածության մակարդակը և մնացորդային գիտելիքները անհատական աշխատանքը կազմակերպելու համար
• կազմել սովորողի աշխատակարգը
• վստահություն ներշնչել սեփական ուժերի նկատմամբ, գլխավորը երկրորդականից տարբերելու կարողություն և հետևողականություն:                             

Ուղղորդող  հարցեր՝ 

 

Սեպտեմբեր` 11-րդ դաս.

11-1 ՆԱԽԱԳԾԻ  ԱՆՎԱՆՈՒՄԸ`  Օրգանական  միացությունների  քիմիական                                                                                               կառուցվածքի  տեսություն                                               

Նախագծի  կարճ  բովանդակությունը ` Կենսական  տարրեր: Մարդու  օրգանիզմի  քիմիան: Ածխածին  տարրի  ատոմի  կառուցվածքի  առանձնահատկությունները: Օրգանական  նյութերի բազմաթվության պատճառը և կառուցվածքային  հիմնադրույթները: Ալկանների հոմոլոգիական  շարքը, իզոմերիան, անվանակարգը: Քիմիական  կապերի  էլեկտրոնային  բնույթը  օրգանական  նյութերում: Կովալենտային  կապի առաջացումը և խզման  եղանակները`հոմոլիտիկ  կամ  հետերոլիտիկ: Քիմիական  ռեակցիաների  մեխանիզմները`ռադիկալային, իոնային, իոն-ռադիկալային: Հիբրիդացում:  Մոլեկուլային, կառուցվածքային, էլեկտրոնային  բանաձևեր, էլեկտրոնային  ամպերի  փոխծածկը, մոլեկուլների գնդիկա-ձողիկային  մոդելների  հավաքում:

Նախագիծը  իրականացնելու  համար  անհրաժեշտ  ժամանակը`  8 ժամ 

 

Սեպտեմբեր`9-րդ դաս.

Կրկնողություն`  7,8- րդ  դաս-ում անցածի կրկնողություն՝ Ֆիզիկական մարմին  և  նյութ: Ատոմ, մոլեկուլ, իոն, պարզ  և բարդ նյութեր,անօրգանական և օրգանական  նյութեր: Ֆիզիկական  և  քիմիական  երևույթներ:Քիմիական  տարրերի  պարբերական  օրենքը և համակարգը: Ատոմի բաղադրությունը և էլեկտրոնային  թաղանթի կառուցվածքը: Ատոմի  հատկությունները՝ ատոմի շառավիղ,իոնացման  էներգիա, խնամակցություն  էլեկտրոնի  հանդեպ,հարաբերական էլեկտրաբացասականություն, վալենատականություն  և  օքսիդացման  աստիճան: Նյութի հատկությունները,բաղադրությունը  և կառուցվածքը:Քիմիական  բանաձև, նյութաքանակ՝ մոլ, զանգված, մոլային զանգված, մոլային ծավալ:Քիմիական  կապի  տեսակները:         Քանակական  օրենքները  քիմիայում՝

 

Սեպտեմբերի 1՝«Գիտելիքի օր»

Նախագիծ՝սեպտեմբերի 1՝«Գիտելիքի օր»

Նկատակը.

1. Ավագ  դպրոց — վարժարանի  նոր սովորողների մուտք քիմիայի լաբորատորիա
2. Ծանոթացումը բնագիտական լաբորատորիաների սարքերի,նյութերի ,«Հեղինակային կրթական ծրագրի», իրականացվող նախագծերի,«Առաջադրանքների փաթեթների» հետ