RSS

Архив за месяц: Декабрь 2019

Հաշվետվություն-Ուսումնական 1-ին շրջան՝սեպտեմբեր-դեկտեմբեր

  • Կազմել  եմ  «Քիմիայի ընտրությամբ  գործունեության  ծրագրերը» 2019-2020 ուս. տարվա ՝ 9-րդ  և  10-րդ  և  11-րդ դաս.-ի համար, նաև<<Հեռավար  ուսուցմամբ  սովորողներ>>-ի  համար առաջադրանքների  փաթեթ
  • Իրականացրել  եմ  <<Քիմիան  փորձարարական  գիտություն  է>> ամենամյա  նախագիծը<<Լաբորատոր  փորձեր  և  գործնական պարապմունքներ>> կ/հ-ի քիմիայի լաբորատորիայում
  •  Իրականացրել  եմ  բաց  դասեր ՝ կ/հ-ի  30  ամյակի  առթիվ ՙՙՈւսուցումը  փորձի  հիման  վրա՚՚՝<<Լաբորատոր  փորձեր`<<Անօրգանական  նյութերի  ծագումնաբանական  կապը>>
  • Կատարել  եմ խորհրդատվությունններ անհատական-հետազոտական և  գործնական  աշխատանքների  ավագ  դպրոց-վարժարանի  սովորողներին.                      ◊Քիմիայի  հիմնական  հասկացությունները                                                                            ◊Ատոմի  կառուցվածք: Ատոմի  հատկությունները                                                                ◊Քիմիական  տարրերի  պարբերական  օրենքը  և  համակարգը                                        ◊Նյութի  կառուցվածք: Քիմիական  կապի  տեսակները                                                   ‍◊  Անօրգանական  նյութերի  հիմնական  դասերը` օքսիդներ, հիմքեր, թթուներ, աղեր»:
  • 11-րդ  դաս.-ի <<Քիմիա>>  ընտրությամբ   գործունեության   սովորողները  կատարել  են  անհատական-հետազոտական աշխատանքները , ավարտին  կհասցնեն  հունվարյան  ուսումնական  ճամբարի  օրերին, իսկ  լավագույն  աշխատանքները  կներկայացվեն <<Բնագիտության և տեխնիկական ստեղծագործության հանրակրթական նախագծերի ամենամյա բաց ստուգատես>>-ին.
    • Բաղիրյան  Էմմա՝ <<Հոմոլոգիա  երևույթը: Հոմոլոգիական  շարքեր: Հոմոլոգների ֆիզիկաքիմիական  հատկությունները, ստացումը, կիրառումը>>
    • Ժամհարյան  Մանե՝  <<Իզոմերիա  երևույթը:Իզոմերիայի տեսակներըկառուցվածքային, տարածական և միջդասային իզոմերներ>>:
    • Աննա Հովհաննիսյան՝ <<Կովալենտային  կապը  և  հատկությունները: Քիմիական կապերի  էլեկտրոնային  բնույթը  օրգանական  նյութերում>>:
    • Անանյան  Աևա և Սահակյան  Սևակ՝<<Օրգանական  նյութերի  բազմաթվության  պատճառները>>:

10-րդ  դաս.-ի  սովորողները  ընտրել  են  անհատական-հետազոտական  աշխատանքների թեմաները՝ ուսումնական  նյութեր  պատրաստելու  համար՝<<Անօրգանական  նյութերի  հիմնական  դասերը՝ օքսիդներ, թթուներ, հիմքեր և  աղեր>>,աշխատում  են  ընտրված  թեմաներով ,իսկ  ավարտին  կհասցնեն  հունվարյան  ձմեռային  ճամբարի ընթացքում., լավագույն  աշխատանքները կներկայացվեն  ստուգատեսներին`  <<Բնագիտության և տեխնիկական ստեղծագործության հանրակրթական նախագծերի ամենամյա բաց ստուգատես>>-ին.

  • Մանուչարյան  Միլենա՝, Չագոյան  Հայկ, Անդջերղոլի Սերա<<Թթուներ,սահմանումը, դասակարգումը,ստացումը,ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկությունները,կիրառումը>>
  • Վարդանյան  Նարեկ,Մելքոնյան Արեգ՝<<Օքսիդներ, սահմանումը, դասակարգումը,ստացումը,ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկությունները,կիրառումը>>
  • Դեհբաշյան Էմանուել,Մարգարյան  Անուշ՝, Մելքոնյան  Նարե՝- <<Հիմքեր, ընդհանուր  բանաձևը,սահմանումը, դասակարգումը,ստացումը,ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկությունները,կիրառումը>>
  • Մարտիրոսյան  Արամ, Ղազարյան Կարեն, Մարտիրոսյան  Կարեն — <<Աղեր,սահմանումը, դասակարգումը,ստացումը,ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկությունները,կիրառումը>>
  • Վարպետության դաս-Բնագետ-թարգմանիչների ջոկատով այցելեցինք Մայր դպրոց: Վեներա Խառատյանի հետ քիմիայի լաբորատորիայում Հյուսիսի բնագետ-թարգմանիչների ջոկատը ունեցավ գործնական վարպետության դաս՝ https://artschool.mskh.am/?p=86336//

  • 9-րդ  դաս.<<Անօրգանական  նյութերի  հիմնական  դասերը՝ օքսիդներ, թթուներ, հիմքեր>>  և  համապատասխան  լաբորատոր  փորձեր`<<Հիմքերի ստացումըքիմիական հատկությունները (հայտանյութերիթթուների,աղերի հետչլուծվող  հիմքերի քայքայումը տաքացնելիս):

  • Կազմել  եմ   գիտելիքի ստուգման թեմատիկ  և  ամփոփիչ  թեստեր`«Ընդհանուր և  օրգանական  քիմիայից»
  • Կազմել  եմ    Flash Mob-ի  առաջադրանքներ:     
 
Оставить комментарий

Опубликовал на 26 декабря, 2019 в Հաշվետվություն

 

11-րդ դաս-Նախագծեր՝ Հունվար -2020

Նախագծի  անվանումը՝ «ՉՀԱԳԵՑԱԾ ԱԾԽԱՋՐԱԾԻՆՆԵՐ »

<< Ալկադիեններ, ալկիններ, արոմատիկ  ածխաջրածիններ>>

Նախագիծը  կազմված   է` —  «Օրգանական քիմիայի» ծրագրին համապատասխան

Նախագծի  հիմնավորումը. Կիրառական օրգանական քիմիայում կարևոր դեր են կատարում չհագեցած միացությունները, որովհետև նրանց հիմքի վրա սինթեզվում են այնքան անհրաժեշտ նյութեր, ինչպիսիք են կաուչուկները, սինթետիկ թելանյութերը, պլաստմասսաները, ներկանյութեր, պայթուցիկ և շատ ու շատ օրգանական նյութեր:

Նպատակը.Սովորողներին օգնել պատկերացում կազմել օրգանական քիմիայի ամենակարևոր բաժիններից մեկի չհագեցած միացությունների քիմիայի մասին և ստացած գիտելիքները կիրառել հետագայում:

  • Ալկադիեններ:Հոմոլոգիական շարքը, իզոմերիան, անվանակարգը, ֆիզ-քիմ . հատկություները: Պոլիմերացման ռեակցիաներ` կաուչուկ:
  • Ալկիններ:Ացետիլեն:Հոմոլոգիական շարքը, իզոմերիան, անվանակարգը, ֆիզ-քիմ. հատկություները, ստացումը լաբորատորիայում և արդյունաբերության մեջ:
  • Արոմատիկ ածխաջրածիներ: Բենզոլ  և  հոմոլոգներ:     

Նախագծի խնդիրները.Վերը նշված նպատակին հասնելու համար առարկայի հաղորդման ժամանակ լուծվում են հետևյալ խնդիրները.

  • վերլուծել չհագեցած միացությունների տարբեր խմբերի կառուցվածքը օրգանական քիմիայի, ինչպես տեսական, այնպես էլ գործնական նորագույն հայտնագործությունների հիման վրա
  • սովորողների ուշադրությունը սևեռել չհագեցած միացությունների բնագավառում նորագույն հայտնագործություններին և նրանց կիրառմանը տնտեսության մեջ:
 
 

10-րդ դաս.-նախագծեր՝ հունվար 2020

 <<Ուսուցումը  փորձի  հիման  վրա>>

Լավագույն  աշխատանքները  սովորողները  ներկայացնում  են  բնագիտատեխնիկական  և Dijitec-2020  ստուգատեսներին:

Փորձարարականհաշվարկային  լաբորատոր  փորձեր    առաջադրանքներ`

Թեման՝<<Աղեր>>

Փորձ  1.   Ցինկի  քլորիդի (կամ  սուլֆատի) ստացումը` տեղակալման  ռեակցիայի   օգնությամբ` ցինկի  և  աղաթթվի  (կամ  նոսր  ծծմբական  թթվի)   փոխազդեցությամբ: Գրեք  Ձեր  կողմից  իրականացրած  ռեակցիայի  հավասարումը  և  որոշեք  ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի  զանգվածը (գ), եթե  փորձի  համար  վերցրել  եք  6,5 գ  մետաղ:

Փորձ  2.   Իրականացրեք   չեզոքացման  ռեակցիա   նատրիումի  հիդրօքսիդի  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  համապատասխան  ռեակցիայի  հավասարումը և  որոշեք  ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի  զանգվածը (գ), եթե փորձի  համար  օգտագործել  եք  նատրիումի  հիդրօքսիդի  10 գ  10%-անոց լուծույթ:

Փորձ  3.    Իրականացրեք   փոխանակման   ռեակցիա   նատրիումի  հիդրոկարբոնատի  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը   և  հաշվեք   ռեակցիան  իրականացնելու  համար   նատրիումի  հիդրոկարբոնատի զանգվածը, որպեսզի  ռեակցիայի  հետևանքով  անջատվի  0,05  մոլ   ածխաթթու  գազ:

Արդյունքը՝ սովորողները կիմանան <<Աղերի դասակարգումը, ստացման  եղանակները, քիմիական  հատկությունները>>  և կգրեն   իրականացրած ռեակցիաների  հավասարումները կկատարեն  հաշվարկները:

 Նախագծի  անվանումը՝ <<Դիսպերս  համակարգեր, կոլոիդներ,                                                                                            իրական կամ իսկական լուծույթներ>>

Ընթացքը.Լուծույթները  որպես  ֆիզիկաքիմիական  համակարգեր, նյութերի  լուծելիությունը և դրա  վրա  ազդող  գործոնները, կոնցենտրացիայի  թվական  արտահայտումը:

Գործնական  աշխատանք` տարբեր  կոնցենտրացիաներով  լուծույթների  պատրաստումը  և  լուծված  նյութի  զանգվածային, մոլային բաժնի և մոլային  կոնցենտրացիայի  որոշումը:

 
Оставить комментарий

Опубликовал на 24 декабря, 2019 в Նախագծեր, Ստուգատեսներ

 

9-րդ դաս.-նախագծեր՝ հունվար 2020

Նախագիծ 1. Միջառարկայական նախագիծ՝ քիմիա-կենսաբանություն

                                    <<Կենդանի  օրգանիզմի  քիմիան>>

Բովանդակությունը.  <<Կենսական տարրեր;  Սպիտակուցներ:Նուկլեինաթթուներ:                                                            Ածխաջրեր:  Ճարպեր: Վիտամիններ>>

Մասնակիցներ՝ ավագ դպրոց-վարժարանի 9-րդ  դաս. սովորողներ

Լավագույն  աշխատանքները  սովորողները  ներկայացնելու  են  բնագիտատեխնիկական  և Dijitec-2020  ստուգատեսներին:

Ուղղորդող   հարցերը`

  • Որո՞նք են  կենդանի  օրգանիզմի  հիմնական  տարրերը
  • Ո՞րն է  կենդանի  օրգանիզմի  կառուցվածքային  միավորը,նրա  բաղադրությունը
  • Ինչու՞  են  գիտնականներն ասում. «Կյանքը՝ սպիտակուցների գոյության ձևն  է»
  • Ինչպիսի՞  օրգանական և  անօրգանական  նյութեր  կան  կենդանի  օրգանիզմում
  • Ինչպիսի՞ քիմիական ռեակցիայով  կարելի  որոշել  օսլայի առկայությունը սննդանյութերում
  • Ի՞նչ պայմաններ  են  անհրաժեշտ  բույսի  աճի  համար
  • Ի՞նչ  է  լուսասինթեզը 〈ֆոտոսինթեզը〉
  • Ո՞րն է  վիտամինների  դերը  կենդանի  օրգանիզմներում:

Լաբորատոր  փորձեր՝ օսլայի, գլյուկոզի, սախարոզի  հայտնաբերման  որակական  ռեակցիաները:

Օսլայի բացահայտման ռեակցիաներ. Բույսերի հիմնական պաշարային ածխաջուրը՝ օսլան, յոդի լուծույթի  նույնիսկ չնչին կոնցենտրացիայի առկայությամբ ստանում է մուգ կապույտ  գունավորում (առաջանում է համալիր միացություն)։ Գունավորումը պայմա-նավորված է ամիլոզի առկայությամբ։ Չնայած ամիլոպեկտինի պարունակությունը օսլայում մի քանի անգամ շատ է ամիլոզի քանակությունից, ամիլոզի կապույտ գունավորումը քողարկում է ամիլոպեկտինի կարմրամանուշակագույն գունավորումը։ Տաքացման հետևանքով համալիրը քայքայվում է, գունավորումն անհետանում, սառչելու դեպքում՝ նորից հայտնվում։Այս ռեակցիան թույլ է տալիս հայտնաբերել միջավայրում օսլայի նույնիսկ աննշան քանակությունը։

 Ածխատանքի  համար  անհրաժեշտ  է.

  1. Օսլայի լուծույթներ
  2. Յոդով գունավորված օսլայի լուծույթի անգունացում (տաքացնելու դեպքում):
  3. Լուծույթի գունավորման առաջացում (սառեցնելու դեպքում):
  4. Գունավորման վերականգնում:

Նյութեր և ռեակտիվներԿարտոֆիլ, սպիտակ  հաց, բրինձ, խնձոր, օսլայի 1% լուծույթ, Լյուգոլի ռեակտիվ՝ յոդի  ջրային  լուծույթ:

Պարագաներ: Փորձանոթներ, կաթոցիչներ, փորձանոթի  բռնիչ:

Աշխատանքի ընթացքը.

Փորձանոթի մեջ լցնել 1 մլ օսլայի լուծույթ և 1 կաթիլ Լյուգոլի ռեակտիվ,

առաջանում է կապտամանուշակագույն գունավորում։

Համարակալված փորձանոթների մեջ տեղափոխել 0.5 գ տարբեր սննդա-

նյութեր (նախապես հավանգում տրորած), ավելացնել 2-3 մլ թորած ջուր,

թափահարել, ավելացնել 1-2 կաթիլ Լյուգոլի ռեակտիվ։ Փորձանոթներում

առաջացած գունավորմամբ եզրակացնել սննդանյութերում օսլայի քանակու-

թյան մասին։

Գունավորման արդյունքները գրանցել  աղյուսակում:

Փորձանոթի համարը՝N Հետազոտվող  լուծույթ Գունավորում Օսլայի  պարունակություն
1.  օսլա    
2.  սպիտակ  հաց    
3.4.  բրինձ   կարտոֆիլ    

Աղբյուրը՝ Ա. Հ. ԹՌՉՈՒՆՅԱՆ, Ն. Կ. ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ,
Հ. Մ. ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ <<ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԵՆՍԱՔԻՄԻԱՅԻ
ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ>>,ԵՊՀ,ԵՐԵՎԱՆ,2017

Նախագիծ 2.Միջառարկայական նախագիծ՝ քիմիա-կենսաբանություն՝                                                         <<Գինու  քիմիան>>

Մասնակիցներ՝ ավագ դպրոց-վարժարանի 9-րդ  դաս.  սովորողներ
Բովանդակությունը՝ 
  • Հայաստանում  աճեցվող  խաղողի  տեսակները
  • Հետաքրքիր  փաստեր  գինու  մասին
  • Գինու բաղադրությունում  առկա   նյութերի  որակական  և  քանակական  բաղադրությունը
  • Գինում  պարունակվող  նյութերի  ֆիզիկաքիմիական, ֆիզիոլոգիական հատկությունները
  • Ալկոհոլային  ըմպելիքների ազդեցությունը  օրգանիզմի  վրա

Լաբորատոր  փորձեր ՝ գինու  երկու  նմուշներով՝ <<Սպիտակ>>  և  <<Արենի>>

Ուղղորդող   հարցերը`

  • Քանի ՞ տեսակի  խաղող  է  աճեցվում  Հայաստանում
  • Ի՞ նչ  է  գինին
  • Ինչպե՞ ս  են   գինի  ստանում
  • Ինչպիսի՞   երևույթ   է  խաղողի  խմորումը
  • Ինչպիսի՞ անօրգանական  և  օրգանական  նյութեր  կան   գինու  բաղադրության  մեջ
  • Որո՞ նք  են  նյութերի  ֆիզիկական, քիմիական  և ֆիզիոլոգիական հատկությունները
  • Ինչպիսի՞   ֆիզիկական  եղանակով  կարելի  է գինուց  բաժանել գինու  սպիրտը՝ էթանոլը
  • Ինչպե՞ս  որոշել  գինին  թթվա՞ ծ  է
  • Ինչպիսի՞ քիմիական ռեակցիայով  կարելի  որոշել  գինում  առկա  գլյուկոզը և սախարոզը
  • Ինչու՞  ալկոհոլային  ըմպելիքների  չարաշահումը բացասական ազդեցությունը  ունի  օրգանիզմի  վրա

Ակնկալվող  արդյունքները. սովորողը.

  • բնութագրում  և  նկարագրում է գինու  բաղադրությունում  պարունակվող նյութերի  ֆիզիկաքիմիական  և  ֆիզիոլոգիական հատկությունները
    • կատարում  է  գինու  բաղադրությունում  պարունակվող  թթուների հայտնաբերման որակական ռեակցիաներ
    • կարողանում է  խառնուրդից բաժանել մաքուր  նյութ  սպիրտը՝ գինու  սպիրտը՝ էթանոլը,՝կիրառելով  նյութերի  բաժանման ֆիզիկական եղանակներից թորումը
    • որոշում  է  թորումից  ստացված  սպիրտի  խտությունը
    • գիտակցում  է  դիտարկելու, վերլուծելու, զննելու, մտահանգումներ  կատարելու  անհրաժեշտությունը
    • արդյունքները  ներկայացնում  է  և  շարադրում  հասկանալի մյուսներին:
    • Ի՞նչ  է  խմորումը …Խմորումը՝օրգանական նյութերի, հատկապես ածխաջրերի՝ գլյուկոզի, ֆրուկտոզի, սախարոզի, օսլայի, անաերոբ(թթվածնազուրկ) ճեղքումն  է միկրոօրգանիզմների՝ մանրէների կամ դրանց արտադրած ֆերմենտների՝ կատալիզատորների, ազդեցությամբ։ Խմորման պրոցեսում օքսիդա-վերականգնման ռեակցիաների շնորհիվ անջատվում են մեծ քանակությամբ էներգիա, որն անհրաժեշտ է միկրոօրգանիզմների կենսագործունեության համար, և քիմիական միացություններ, որոնք միկրոօրգանիզմներն օգտագործում են ամինաթթուների, օրգանական թթուների, սպիտակուցների ու ճարպերի կենսասինթեզի համար։ Խմորման բնույթը, ինտենսիվությունը, վերջնական նյութերի քանակական հարաբերությունը պայմանավորված են հարուցիչի և խմորման պայմանների (pH, աերացիա, ջերմաստիճան և այլն) առանձնահատկություններով։ Տարբերում են սպիրտային, կաթնաթթվային, կարագաթթվային, քացախաթթվային և այլ խմորումներ։ХИМИЯ ВИНАВ химический состав вина входят такие компоненты: спирт этиловый, сахар, титруемые и летучие кислоты, фенольные, красящие, азотистые, экстрактивные вещества, диоксид серы и ряд других, в том числе определяющих гигиенические показатели готовой продукции.СПИРТНаиболее важным структурным элементом вина является спирт этиловый. Его изготовляют из сахаров в результате их сбраживания дрожжами. В столовых винах его количество достигает 9-14% об., в крепких — 14-20% об., в десертных — 16-18% об., в ликерных — 13-16% об.Кроме этилового спирта в состав винного изделия могут быть добавлены: метиловый и высшие спирт- изопропиловый, изобутиловый, н-бутиловый, изоамиловый, н-амиловый, н-гексиловый, н-гептиловый, н-октиловый и ароматические спирты.Предельная допустимая норма метанола не должна быть выше 0,05%. Именно такое количество не оказывает вредного воздействия не организм человека. Образуется метанол в процессе брожения, а также при деметаксилировании пектина — в результате прохождения ферментативных процессов.При определении содержания спирта эти величины содержания высших спиртов не учитываются. Высшие спирты принято называть общим названием сивушных масел, которые в больших дозах обладают существенной токсичностью. Именно поэтому общее содержание высших спиртов в белых винах не должно быть выше отметки 15-40 мг/дм, в красных винах- 30- 60 мг/дм3.

       

      САХАРА

      Сахара переходят в вино из сусла или вносятся в виде раствора сахарозы для вермутов, шампанского и в сусло при переработке незрелого винограда (при строгом нормировании).

      Сюда относятся: глюкоза, фруктоза, сахароза, арабиноза, ксилоза. Основными сахарами являются глюкоза и фруктоза при среднем соотношении их в винограде 1:1. Они образуются в винограде при созревании, сбраживаются дрожжами до этилового спирта. Показатель сладкого вкуса по отношению к сахарозе у глюкозы — 0,74, у фруктозы — 1,73.

      Содержание сахаров в сухих винах должно быть не более 3 г/дм3, в полусухих 5-25 г/дм3, в полусладких — 30-50 г/дм3, в крепких — 20-110 г/дм3, в полудесертных — от 50 до 120 г/дм3, в десертных — 120-200 г/дм3, в ликерных — 220-300 г/дм3.

       

      ТИТРУЕМАЯ КИСЛОТНОСТЬ

      Титруемая кислотность – это сумма нелетучих органических кислот сусла или вина, определяемая путем титрования щелочью. К органическим кислотам относятся винная, яблочная, лимонная, янтарная и др. Общее содержание органических кислот в винограде сусле равно 5-14 г/дм а в винах 3-8 г/дм3

      Самыми основными являются винная и яблочная кислоты, при среднем соотношении их 1:1. Винная кислота частично выпадает в виде винного камня, а яблочная — потребляется бактериями яблочно-молочного брожения и переводится в молочную. В результате этих процессов происходит снижение титруемой кислотности. В сусле содержится 2-8 г/дм3 а в вин 1-6 г/дм3 винной кислоты. Яблочная кислота содержится в сусле в количестве 2-7 г/дм3 а в вине — до 5 г/дм3

      Лимонная кислота накапливается в винограде в небольших количествах от 0,2 до 0,6 г/дм при поражении винограда серой гнилью ее содержание может увеличиваться 2 г/дм В процессе яблочно-молочного брожения лимонная кислота может потребляться бактериями. Лимонная кислота может добавляться в вино для повышения кислотности.

      Щавелевая кислота содержится в винограде и вине в небольших количествах — до 0,2 г/дм3. Она токсична, но в указанных дозах безвредна для человека.

      Янтарная кислота в виноград содержится от 0,1 до 0,3 г/дм3 а при спиртовом брожении с образуется до 1,5 г/дм.

       

      ЛЕТУЧИЕ КИСЛОТЫ

      Основу летучих кислот составляет уксусная кислота. Она образуется в винах при спиртовом брожении из сахаров, а также из винной кислоты и глицерина на при развитии молочнокислых бактерий и из спирта — росте уксусных бактерий.

      Ее количество в сусле должно быть не больше 0,02-0,05 г/дм3 уксусной кислоты, винах — 0,2- 1,5 г/дм3. Содержание летучих кислот (в пересчёте на уксусную) в винах молодых (не старше 1 года) должно быть: в белых — не выше 1,2 г/дм3 в красных — не 1,5 г/дм3 в выдержанных и коллекционных винах: белых — более 1,5 г/дм3, красных — не более 1,75 г/дм3.

      В больных винах уксусной кислоты накапливается 3-4 г/дм3 и эти больные вина могут быть направлены на приготовление винного уксуса или переброжены со свежим суслом, в результате чего содержание уксусной кислоты снижается.

       

      ЭКСТРАКТИВНЫЕ ВЕЩЕСТВА

      К экстрактивные веществам относятся сахара, полисахариды, органические кислоты, азотистые, минеральные, фенольные вещества. Это так называемый общий экстракт. Если исключить из него сахара, то это будет приведенный экстракт, который и определяется в винах в соответствии с требованиями действующей нормативной документации.

      Массовая концентрация приведенного экстракта в марочных винах и винах, отгружаемых на экспорт, должна быть не менее 16 г/дм3 — для белых и розовых столовых вин; 15 г/дм для хереса и вермута; 17 г/дм3 — для всех остальных марочных вин.

      Для полусухих и полусладких вин белых и розовых — 14 г/дм3 для красных вин — 18 г/дм3.Содержание приведенного экстракта в пределах нормы свидетельствует о натуральности виноградных вин.

       

      ФЕНОЛЬНЫЕ ВЕЩЕСТВА

      Ранее были известны как дубильные вещества, что являлось заблуждением. Так как дубильные вещества составляют только часть фенольных веществ. Общее содержание фенольных веществ в белом сусле должно быть не менее 0,1-2 г/дм3 и 1-7 г/дм3 — в красном. В винах общее содержание фенольных веществ до 1,5 г/дм3 в белом, в кахетинском и красном вине — до 5 г/дм3. Общий запас фенольных веществ в красных сортах винограда — 10-15 г/дм3.

       

      КРАСЯЩИЕ ВЕЩЕСТВА

      В основу красящих веществ красных вин входят антоцианы, которые извлекаются из кожицы винограда. Общий запас антоцианов в красном винограде до 5 г/дм3. В красных винах содержание антоцианов — до 1,5 г/дм3 диоксид серы. Он вносится в сусло и вино как консервант и антиокислитель. Общее содержание диоксида серы в готовых винах не должно превышать 200 мг/дм3 общей и 20 мг/дм3 свободной; для полусухих и полусладких вин соответственно 300 мг/дм3 и 30 мг/дм3

      http://vinograd-wineclub.com/wine_school/himiya_vina

 

Նախագծեր՝ Հունվար -2020

   <<Ուսուցումը  փորձի  հիման  վրա>>

  • 8-րդ դաս.- Ֆիզիկական և  քիմիական երևույթներ: Քիմիական  ռեակցիաների տեսակները՝ ըստ ելանյութերի  և  վերջանյութերի  թվի  փոփոխության, ջերմանջատիչ,  ջերմակլանիչ ռեակցիաներ, լաբորատոր  փորձեր  և  համապատասխան ռեակցիաների հավասարումների կազմում,  հաշվարկներ  ռեակցիայի  հավասարումով: Լաբորատոր  փորձեր՝ ՙՙՔիմիական  ռեակցիաների տեսակները՚՚
    • Տեղակալման   և  միացման ռեակցիաներ՝ ջրածնի  ստացումը  և  այրումը
    • Փոխանակման   ռեակցիա՝ պղնձի (II) հիդրօքսիդի  ստացումը, չեզոքացման  ռեակցիա
    • Քայքայման  ռեակցիա՝ ամոնիումի  երկքրոմատի  քայքայումը:
    • Ջերմանջատիչ  ռեակցիաներ՝ մագնեզիումի   և  ֆոսֆորի  այրումը:
    • Ջերմակլանիչ  ռեակցիա՝ մալաքիտի  քայքայումը

Մասնակիցներ՝  միջին դպրոցի  սովորողներ

9-րդ դաս.

Նախագիծ 1. Միջառարկայական նախագիծ՝ քիմիա-կենսաբանություն ՝<<Կենսական  տարրեր;  Սպիտակուցներ:Նուկլեինաթթուներ: Ածխաջրեր: Ճարպեր>> 

Մասնակիցներ՝ ավագ դպրոց-վարժարանի  սովորողներ

Ուղղորդող   հարցերը`

  • Որո՞նք են  կենդանի  օրգանիզմի  հիմնական  տարրերը
  • Ո՞րն է  կենդանի  օրգանիզմի  կառուցվածքային  միավորը
  • Ինչու՞  են  գիտնականներն ասում. «Կյանքը՝ սպիտակուցների գոյության ձևն  է»
  • Ինչպիսի՞  օրգանական և  անօրգանական  նյութեր  կան  կենդանի  օրգանիզմում:

 Լաբորատոր  փորձեր՝ օսլայի, գլյուկոզի, սախարոզի  հայտնաբերման  որակական  ռեակցիաները:

Օսլայի բացահայտման ռեակցիաներ. Բույսերի հիմնական պաշարային ածխաջուրը՝ օսլան, յոդի լուծույթի  նույնիսկ չնչին կոնցենտրացիայի առկայությամբ ստանում է մուգ կապույտ  գունավորում (առաջանում է համալիր միացություն)։ Գունավորումը պայմա-նավորված է ամիլոզի առկայությամբ։ Չնայած ամիլոպեկտինի պարունակությունը օսլայում մի քանի անգամ շատ է ամիլոզի քանակությունից, ամիլոզի կապույտ գունավորումը քողարկում է ամիլոպեկտինի կարմրամանուշակագույն գունավորումը։ Տաքացման հետևանքով համալիրը քայքայվում է, գունավորումն անհետանում, սառչելու դեպքում՝ նորից հայտնվում։Այս ռեակցիան թույլ է տալիս հայտնաբերել միջավայրում օսլայի նույնիսկ աննշան քանակությունը։

 Ածխատանքի  համար  անհրաժեշտ  է.

  1. Օսլայի լուծույթներ
  2. Յոդով գունավորված օսլայի լուծույթի անգունացում (տաքացնելու դեպքում):
  3. Լուծույթի գունավորման առաջացում (սառեցնելու դեպքում):
  4. Գունավորման վերականգնում:

Նյութեր և ռեակտիվներ: Կարտոֆիլ, սպիտակ  հաց, բրինձ, խնձոր, բուսական

յուղ, օսլայի 1% լուծույթ, Լյուգոլի ռեակտիվ:

Պարագաներ: Փորձանոթներ, կաթոցիչներ, փորձանոթի  բռնիչ:

Աշխատանքի ընթացքը.

Փորձանոթի մեջ լցնել 1 մլ օսլայի լուծույթ և 1 կաթիլ Լյուգոլի ռեակտիվ,

առաջանում է կապտամանուշակագույն գունավորում։

Համարակալված փորձանոթների մեջ տեղափոխել 0.5 գ տարբեր սննդա-

նյութեր (նախապես հավանգում տրորած), ավելացնել 2-3 մլ թորած ջուր,

թափահարել, ավելացնել 1-2 կաթիլ Լյուգոլի ռեակտիվ։ Փորձանոթներում

առաջացած գունավորմամբ եզրակացնել սննդանյութերում օսլայի քանակու-

թյան մասին։

Գունավորման արդյունքները գրանցել  աղյուսակում:

Փորձանոթի համարը՝N Հետազոտվող  լուծույթ Գունավորում Օսլայի  պարունակություն
1.  օսլա    
2.  սպիտակ  հաց    
3.

4.

 բրինձ   

կարտոֆիլ

   

Աղբյուրը՝ Ա. Հ. ԹՌՉՈՒՆՅԱՆ, Ն. Կ. ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ,
Հ. Մ. ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ <<ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԵՆՍԱՔԻՄԻԱՅԻ
ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ>>,ԵՊՀ,ԵՐԵՎԱՆ,2017

 

Նախագիծ 2.Միջառարկայական նախագիծ՝ քիմիա-ֆիզիկա-կենսաբանություն՝                                                         <<Գինու  քիմիան>>

Մասնակիցներ՝ ավագ դպրոց-վարժարանի  սովորողներ
Բովանդակությունը՝ 
  • Հայաստանում  աճեցվող  խաղողի  տեսակները
  • Հետաքրքիր  փաստեր  գինու  մասին
  • Գինու բաղադրությունում  առկա   նյութերի  որակական  և  քանակական  բաղադրությունը
  • Գինում  պարունակվող  նյութերի  ֆիզիկաքիմիական, ֆիզիոլոգիական հատկությունները
  • Ալկոհոլային  ըմպելիքների ազդեցությունը  օրգանիզմի  վրա

Լաբորատոր  փորձեր ՝ գինու  երկու  նմուշներով՝ <<Սպիտակ>>  և  <<Արենի>>

Ուղղորդող   հարցերը`

  • Քանի ՞ տեսակի  խաղող  է  աճեցվում  Հայաստանում
  • Ի՞ նչ  է  գինին
  • Ինչպե՞ ս  են   գինի  ստանում
  • Ինչպիսի՞   երևույթ   է  խաղողի  խմորումը
  • Ինչպիսի՞ անօրգանական  և  օրգանական  նյութեր  կան   գինու  բաղադրության  մեջ
  • Որո՞ նք  են  նյութերի  ֆիզիկական, քիմիական  և ֆիզիոլոգիական հատկությունները
  • Ինչպիսի՞   ֆիզիկական  եղանակով  կարելի  է գինուց  բաժանել գինու  սպիրտը՝ էթանոլը
  • Ինչպե՞ս  որոշել  գինին  թթվա՞ ծ  է
  • Ինչպիսի՞ քիմիական ռեակցիայով  կարելի  որոշել  գինում  առկա  գլյուկոզը և սախարոզը
  • Ինչու՞  ալկոհոլային  ըմպելիքների  չարաշահումը բացասական ազդեցությունը  ունի  օրգանիզմի  վրա

Ակնկալվող  արդյունքները. սովորողը.

  • բնութագրում  և  նկարագրում է գինու  բաղադրությունում  պարունակվող նյութերի  ֆիզիկաքիմիական  և  ֆիզիոլոգիական հատկությունները
    • կատարում  է  գինու  բաղադրությունում  պարունակվող  թթուների հայտնաբերման որակական ռեակցիաներ
    • կարողանում է  խառնուրդից բաժանել մաքուր  նյութ  սպիրտը՝ գինու  սպիրտը՝ էթանոլը,՝կիրառելով  նյութերի  բաժանման ֆիզիկական եղանակներից թորումը
    • որոշում  է  թորումից  ստացված  սպիրտի  խտությունը
    • գիտակցում  է  դիտարկելու, վերլուծելու, զննելու, մտահանգումներ  կատարելու  անհրաժեշտությունը
    • արդյունքները  ներկայացնում  է  և  շարադրում  հասկանալի մյուսներին:
    • Ի՞նչ  է  խմորումը …

      Խմորումը՝օրգանական նյութերի, հատկապես ածխաջրերի՝ գլյուկոզի, ֆրուկտոզի, սախարոզի, օսլայի, անաերոբ(թթվածնազուրկ) ճեղքումն  է միկրոօրգանիզմների՝ մանրէների կամ դրանց արտադրած ֆերմենտների՝ կատալիզատորների, ազդեցությամբ։ Խմորման պրոցեսում օքսիդա-վերականգնման ռեակցիաների շնորհիվ անջատվում են մեծ քանակությամբ էներգիա, որն անհրաժեշտ է միկրոօրգանիզմների կենսագործունեության համար, և քիմիական միացություններ, որոնք միկրոօրգանիզմներն օգտագործում են ամինաթթուների, օրգանական թթուների, սպիտակուցների ու ճարպերի կենսասինթեզի համար։ Խմորման բնույթը, ինտենսիվությունը, վերջնական նյութերի քանակական հարաբերությունը պայմանավորված են հարուցիչի և խմորման պայմանների (pH, աերացիա, ջերմաստիճան և այլն) առանձնահատկություններով։ Տարբերում են սպիրտային, կաթնաթթվային, կարագաթթվային, քացախաթթվային և այլ խմորումներ։

      ХИМИЯ ВИНА

      В химический состав вина входят такие компоненты: спирт этиловый, сахар, титруемые и летучие кислоты, фенольные, красящие, азотистые, экстрактивные вещества, диоксид серы и ряд других, в том числе определяющих гигиенические показатели готовой продукции.

      СПИРТ

      Наиболее важным структурным элементом вина является спирт этиловый. Его изготовляют из сахаров в результате их сбраживания дрожжами. В столовых винах его количество достигает 9-14% об., в крепких — 14-20% об., в десертных — 16-18% об., в ликерных — 13-16% об.

      Кроме этилового спирта в состав винного изделия могут быть добавлены: метиловый и высшие спирт- изопропиловый, изобутиловый, н-бутиловый, изоамиловый, н-амиловый, н-гексиловый, н-гептиловый, н-октиловый и ароматические спирты.

      Предельная допустимая норма метанола не должна быть выше 0,05%. Именно такое количество не оказывает вредного воздействия не организм человека. Образуется метанол в процессе брожения, а также при деметаксилировании пектина — в результате прохождения ферментативных процессов.

      При определении содержания спирта эти величины содержания высших спиртов не учитываются. Высшие спирты принято называть общим названием сивушных масел, которые в больших дозах обладают существенной токсичностью. Именно поэтому общее содержание высших спиртов в белых винах не должно быть выше отметки 15-40 мг/дм, в красных винах- 30- 60 мг/дм3.

       

      САХАРА

      Сахара переходят в вино из сусла или вносятся в виде раствора сахарозы для вермутов, шампанского и в сусло при переработке незрелого винограда (при строгом нормировании).

      Сюда относятся: глюкоза, фруктоза, сахароза, арабиноза, ксилоза. Основными сахарами являются глюкоза и фруктоза при среднем соотношении их в винограде 1:1. Они образуются в винограде при созревании, сбраживаются дрожжами до этилового спирта. Показатель сладкого вкуса по отношению к сахарозе у глюкозы — 0,74, у фруктозы — 1,73.

      Содержание сахаров в сухих винах должно быть не более 3 г/дм3, в полусухих 5-25 г/дм3, в полусладких — 30-50 г/дм3, в крепких — 20-110 г/дм3, в полудесертных — от 50 до 120 г/дм3, в десертных — 120-200 г/дм3, в ликерных — 220-300 г/дм3.

       

      ТИТРУЕМАЯ КИСЛОТНОСТЬ

      Титруемая кислотность – это сумма нелетучих органических кислот сусла или вина, определяемая путем титрования щелочью. К органическим кислотам относятся винная, яблочная, лимонная, янтарная и др. Общее содержание органических кислот в винограде сусле равно 5-14 г/дм а в винах 3-8 г/дм3

      Самыми основными являются винная и яблочная кислоты, при среднем соотношении их 1:1. Винная кислота частично выпадает в виде винного камня, а яблочная — потребляется бактериями яблочно-молочного брожения и переводится в молочную. В результате этих процессов происходит снижение титруемой кислотности. В сусле содержится 2-8 г/дм3 а в вин 1-6 г/дм3 винной кислоты. Яблочная кислота содержится в сусле в количестве 2-7 г/дм3 а в вине — до 5 г/дм3

      Лимонная кислота накапливается в винограде в небольших количествах от 0,2 до 0,6 г/дм при поражении винограда серой гнилью ее содержание может увеличиваться 2 г/дм В процессе яблочно-молочного брожения лимонная кислота может потребляться бактериями. Лимонная кислота может добавляться в вино для повышения кислотности.

      Щавелевая кислота содержится в винограде и вине в небольших количествах — до 0,2 г/дм3. Она токсична, но в указанных дозах безвредна для человека.

      Янтарная кислота в виноград содержится от 0,1 до 0,3 г/дм3 а при спиртовом брожении с образуется до 1,5 г/дм.

       

      ЛЕТУЧИЕ КИСЛОТЫ

      Основу летучих кислот составляет уксусная кислота. Она образуется в винах при спиртовом брожении из сахаров, а также из винной кислоты и глицерина на при развитии молочнокислых бактерий и из спирта — росте уксусных бактерий.

      Ее количество в сусле должно быть не больше 0,02-0,05 г/дм3 уксусной кислоты, винах — 0,2- 1,5 г/дм3. Содержание летучих кислот (в пересчёте на уксусную) в винах молодых (не старше 1 года) должно быть: в белых — не выше 1,2 г/дм3 в красных — не 1,5 г/дм3 в выдержанных и коллекционных винах: белых — более 1,5 г/дм3, красных — не более 1,75 г/дм3.

      В больных винах уксусной кислоты накапливается 3-4 г/дм3 и эти больные вина могут быть направлены на приготовление винного уксуса или переброжены со свежим суслом, в результате чего содержание уксусной кислоты снижается.

       

      ЭКСТРАКТИВНЫЕ ВЕЩЕСТВА

      К экстрактивные веществам относятся сахара, полисахариды, органические кислоты, азотистые, минеральные, фенольные вещества. Это так называемый общий экстракт. Если исключить из него сахара, то это будет приведенный экстракт, который и определяется в винах в соответствии с требованиями действующей нормативной документации.

      Массовая концентрация приведенного экстракта в марочных винах и винах, отгружаемых на экспорт, должна быть не менее 16 г/дм3 — для белых и розовых столовых вин; 15 г/дм для хереса и вермута; 17 г/дм3 — для всех остальных марочных вин.

      Для полусухих и полусладких вин белых и розовых — 14 г/дм3 для красных вин — 18 г/дм3.Содержание приведенного экстракта в пределах нормы свидетельствует о натуральности виноградных вин.

       

      ФЕНОЛЬНЫЕ ВЕЩЕСТВА

      Ранее были известны как дубильные вещества, что являлось заблуждением. Так как дубильные вещества составляют только часть фенольных веществ. Общее содержание фенольных веществ в белом сусле должно быть не менее 0,1-2 г/дм3 и 1-7 г/дм3 — в красном. В винах общее содержание фенольных веществ до 1,5 г/дм3 в белом, в кахетинском и красном вине — до 5 г/дм3. Общий запас фенольных веществ в красных сортах винограда — 10-15 г/дм3.

       

      КРАСЯЩИЕ ВЕЩЕСТВА

      В основу красящих веществ красных вин входят антоцианы, которые извлекаются из кожицы винограда. Общий запас антоцианов в красном винограде до 5 г/дм3. В красных винах содержание антоцианов — до 1,5 г/дм3 диоксид серы. Он вносится в сусло и вино как консервант и антиокислитель. Общее содержание диоксида серы в готовых винах не должно превышать 200 мг/дм3 общей и 20 мг/дм3 свободной; для полусухих и полусладких вин соответственно 300 мг/дм3 и 30 мг/дм3

      http://vinograd-wineclub.com/wine_school/himiya_vina

Փորձարարականհաշվարկային  լաբորատոր  փորձեր    առաջադրանքներ`

Թեման՝<<Աղեր>>

Փորձ  1  Ցինկի  քլորիդի (կամ  սուլֆատի) ստացումը` տեղակալման  ռեակցիայի   օգնությամբ` ցինկի  և  աղաթթվի  (կամ  նոսր  ծծմբական  թթվի)   փոխազդեցությամբ: Գրեք  Ձեր  կողմից  իրականացրած  ռեակցիայի  հավասարումը  և  որոշեք  ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի  զանգվածը (գ), եթե  փորձի  համար  վերցրել  եք  6,5 գ  մետաղ:

Փորձ  2.   Իրականացրեք   չեզոքացման  ռեակցիա   նատրիումի  հիդրօքսիդի  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  համապատասխան  ռեակցիայի  հավասարումը և  որոշեք  ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի  զանգվածը (գ), եթե փորձի  համար  օգտագործել  եք  նատրիումի  հիդրօքսիդի  10 գ  10%-անոց լուծույթ:

 Փորձ  3.    Իրականացրեք   փոխանակման   ռեակցիա   նատրիումի  հիդրոկարբոնատի  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը   և  հաշվեք   ռեակցիան  իրականացնելու  համար   նատրիումի  հիդրոկարբոնատի զանգվածը, որպեսզի  ռեակցիայի  հետևանքով  անջատվի  0,05  մոլ   ածխաթթու  գազ:

Արդյունքը՝ սովորողները կիմանան <<Աղերի դասակարգումը, ստացման  եղանակները, քիմիական  հատկությունները>>  և կգրեն   իրականացրած ռեակցիաների  հավասարումները կկատարեն  հաշվարկները:

10-րդ  դաս. Նախագծի  անվանումը՝ <<Դիսպերս  համակարգեր, կոլոիդներ,                                                                                            իրական կամ իսկական լուծույթներ>>

Ընթացքը.Լուծույթները  որպես  ֆիզիկաքիմիական  համակարգեր, նյութերի  լուծելիությունը և դրա  վրա  ազդող  գործոնները, կոնցենտրացիայի  թվական  արտահայտումը:

Գործնական  աշխատանք` տարբեր  կոնցենտրացիաներով  լուծույթների  պատրաստումը  և  լուծված  նյութի  զանգվածային, մոլային բաժնի և մոլային  կոնցենտրացիայի  որոշումը:

11-րդ  դաս.    Նախագծի  անվանումը՝ «ՉՀԱԳԵՑԱԾ ԱԾԽԱՋՐԱԾԻՆՆԵՐ »

<< Ալկադիեններ, ալկիններ, արոմատիկ  ածխաջրածիններ>>

Նախագիծը  կազմված   է` —  «Օրգանական քիմիայի» ծրագրին համապատասխան

Նախագծի  հիմնավորումը. Կիրառական օրգանական քիմիայում կարևոր դեր են կատարում չհագեցած միացությունները, որովհետև նրանց հիմքի վրա սինթեզվում են այնքան անհրաժեշտ նյութեր, ինչպիսիք են կաուչուկները, սինթետիկ թելանյութերը, պլաստմասսաները, ներկանյութեր, պայթուցիկ և շատ ու շատ օրգանական նյութեր:

Նպատակը.Սովորողներին օգնել պատկերացում կազմել օրգանական քիմիայի ամենակարևոր բաժիններից մեկի չհագեցած միացությունների քիմիայի մասին և ստացած գիտելիքները կիրառել հետագայում:

  • Ալկադիեններ:Հոմոլոգիական շարքը, իզոմերիան, անվանակարգը, ֆիզ-քիմ . հատկություները: Պոլիմերացման ռեակցիաներ` կաուչուկ:
  • Ալկիններ:Ացետիլեն:Հոմոլոգիական շարքը, իզոմերիան, անվանակարգը, ֆիզ-քիմ. հատկություները, ստացումը լաբորատորիայում և արդյունաբերության մեջ:
  • Արոմատիկ ածխաջրածիներ: Բենզոլ  և  հոմոլոգներ:     

Նախագծի խնդիրները.Վերը նշված նպատակին հասնելու համար առարկայի հաղորդման ժամանակ լուծվում են հետևյալ խնդիրները.

  • վերլուծել չհագեցած միացությունների տարբեր խմբերի կառուցվածքը օրգանական քիմիայի, ինչպես տեսական, այնպես էլ գործնական նորագույն հայտնագործությունների հիման վրա
  • սովորողների ուշադրությունը սևեռել չհագեցած միացությունների բնագավառում նորագույն հայտնագործություններին և նրանց կիրառմանը տնտեսության մեջ: